Ses Bilgisi Konuları ve Örnekleri
Ses bilgisi konusu, TYT Türkçe ve AYT Edebiyat derslerinin en önemli konularından biridir. TYT ve AYT’de bulunan anlam sorularından farklı olarak öğrenilmesi gerekli bazı noktalar var. Bahsettiğimiz bu noktaları kolayca aşabilmen için Kafa Dengi Yayınları hocalarından Gani Ertaş, İlyas Örskaya ve Tuba Ceren Selçuk senin hiç harika bir soru bankası hazırladılar. Dilersen Kafa Dengi youtube kanalımızdan TYT Ses bilgisi youtube derslerine ulaşabilirsin. Şimdi gelelim Ses Bilgisi konu ve örneklerine…
Ünsüz Düşmesi Ör: kalk-dır-kaldır-ım küçük-cük-küçücük alçak-l-alçal- yüksek-l-yüksel ast-teğmen-asteğmen
Ünsüz Değişimi ◆ “p,ç,t,k” ile biten bir sözcüğün ünlüyle başlayan ek aldıktan sonra “p,ç,t,k”nin “b,c, d,g,ğ”ye dönüşmesidir. Ör: “art-ında” → ardında git-en → giden
Büyük Ünlü Uyumu ◆ Bir sözcükteki bütün ünlüler ince ya da kalın olmalıdır. ◆ Bir sözcükte hem ince hem kalın ünlü bulunursa bu sözcük büyük ünlü uyumuna aykırı olur. Ör: “Sevdamız, krater, biliyorum. vs” ince kalın ince kalın kalın ince x x x Ör: “koşuyorum, göreceğiz, çantamız”
Ünsüz Benzeşmesi ◆ “f, s, t, k, ç, ş, h, p, .” ünsüzlerinden sonra “c, d, g” ile başlayan ek geldiğinde “c, d, g”nin “ç, t, k”ye dönüşmesidir. Ör: hafif-çe at–kı seç–kin ağaç–ta
Küçük Ünlü Uyumu ◆ Bir sözcüğün ilk hecesinde “-a, -e, ı, i” düz ünlüler varsa sonraki hecede de “-a, e, ı, -i” ünlüleri olur. ◆ Bir sözcüğün ilk hecesinde “-o, ö, -u, -ü” yuvarlak ünlüler varsa sonraki hecede “-a, e, -u, -ü” olmalıdır. Ör: “horoz, tavuk, çamur, horon, okuyor” x x x x x Ör: “masamız”, biletler, kısmına”
Ünlü TüremesiÖr: az– ı –cık dar – a – cık bir – i – cik genç – e – cik
Ünlü Değişimi Ör: ben–e–bana sen–e–sana
Ünlü Daralması anla-yor-anlıyor dinle-yor-dinliyor sakla-yor-saklıyor de-y-e-diye ye-y-en-yiyen
Ünlü Düşmes alın-ı-alnı burun-un-burnun şehir-imiz-şehrimiz kavuş-ak-kavşak beniz-e-benze
Ünsüz Türemesi Ör: – af-et → affet – sır-ı → sırrı – zan-et → zannet – hal-ol → hallolmak – his-in → hissin – şık- ı → şıkkı
Gani Ertaş Hoca’nın TYT Ses Bilgisi dersini aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz:
Ses Bilgisine Giriş PDF dosyasına aşağıda bulunan linkten ulaşabilirsiniz.
TYT Ses Bilgisi soru bankasına bu linkten ulaşabilirsiniz.
